เมื่อโลกเข้าสู่ยุคดิจิทัล เทคโนโลยีได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตคน สังคม และวัฒนธรรมของคนอย่างก้าวกระโดด โลกดิจิทัลสร้างการเติบโตของสื่อสมัยใหม่ในแพลตฟอร์มต่างๆ ข้อมูลข่าวสารถูกขยายอย่างมหาศาลและเกิดการนำข้อมูลมาใช้ประโยชน์ในหลากหลายรูปแบบ เทคโนโลยีทำให้การเข้าถึงข้อมูลข่าวสารสามารถเข้าถึงได้ทุกที่ทุกเวลา เทคโนโลยีที่มีมากขึ้นความปลอดภัยในโลกดิจิทัลก็น้อยลง มีการละเมิดสิทธิความเป็นส่วนตัวได้ง่าย ภัยด้านการโจรกรรมข้อมูลมีมากขึ้น ข้อมูลที่ส่งต่อมีข้อมูลจริงปะปนกับข้อมูลปลอมจนบางครั้งการแยกข้อมูลเป็นเรื่องยากมากขึ้น การที่เราจะใช้ชีวิตอยู่เป็นพลเมืองดิจิทัลได้อย่างปลอดภัยนั้น ทักษะการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดีเป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมาก
ทักษะในการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี (Critical Thinking) เป็นความสามารถในการวิเคราะห์แยกแยะระหว่างข้อมูลที่ถูกต้องและข้อมูลที่ผิด ไม่เป็นคนหูเบา เชื่อสิ่งที่ได้ยิน ได้ฟัง ได้อ่านง่ายๆ เมื่อได้รับข้อมูลข่าวสารต่างๆควรมีการตรวจสอบหาข้อมูลเพิ่มเติม วิเคราะห์พิจารณาอย่างถี่ถ้วน รู้ว่าข้อมูลลักษณะใดที่ถูกส่งผ่านมาทางออนไลน์แล้วควรตั้งข้อสงสัย หาคำตอบให้ชัดเจนก่อนเชื่อและนำไปแชร์ แยกแยะข้อมูลข่าวสารให้ได้ว่าเรื่องใดเป็นจริงหรือไม่เป็นจริง ข้อมูลใดมีเนื้อหาถูกต้องและข้อมูลใดที่เข้าข่ายอันตราย พลเมืองดิจิทัลต้องมีความรู้ความสามารถในการเข้าถึง ใช้ สร้างสรรค์ ประเมิน สังเคราะห์ และสื่อสารข้อมูลข่าวสารผ่านเครื่องมือดิจิทัล ซึ่งจำเป็นต้องมีความรู้ด้านเทคนิคเพื่อใช้เครื่องมือดิจิทัล เช่น คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน แท็บเล็ต ได้อย่างเชี่ยวชาญ รวมถึงมีทักษะในการรู้คิดขั้นสูง เช่น ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ ที่จำเป็นต่อการเลือก จัดประเภท วิเคราะห์ ตีความ และเข้าใจข้อมูลข่าวสาร มีความรู้และทักษะในสภาพแวดล้อมดิจิทัล การรู้ดิจิทัลโดยมุ่งให้เป็นผู้ใช้ที่ดี เป็นผู้เข้าใจบริบทที่ดี และเป็นผู้สร้างเนื้อหาทางดิจิทัลที่ดี ในสภาพแวดล้อมสังคมดิจิทัล
ทักษะในการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี นี้ถูกจัดว่าเป็น 1 ในทักษะในศตวรรษที่ 21 ที่เยาวชนทุกคนควรมีเนื่องจากในปัจจุบันทุกสาขาอาชีพ ทุกลักษณะงานในองค์กรจำเป็นต้องใช้ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณในการแก้ปัญหา ผู้ที่มีทักษะด้านนี้สามารถเข้าใจเนื้อหาความรู้ เชื่อมโยงเหตุและผลได้ มีแนวโน้มที่จะประสบความสำเร็จด้านการศึกษา การงาน และการใช้ชีวิต รวมทั้งมีภูมิคุ้มกันในโลกดิจิทัลได้อย่างปลอดภัย
ผู้เขียน : กมลทิพย์ ต่อทรัพย์สินชัย
ที่มา
- https://www.ops.go.th/main/index.php/knowledge-base/article-pr/1355-goto-citizens21st.html
- https://thepotential.org/knowledge/how-to-critical-thinking/
รูปภาพ
- freepik